მსუბუქი ჯავშანმანქანა M8 "Greyhound"
მსუბუქი ჯავშანმანქანა M8 "Greyhound"მსუბუქი ჯავშანმანქანა M8, "Greyhound" (ინგლისური Greyhound). M8 ჯავშანმანქანა, რომელიც ფორდმა შექმნა 1942 წელს, იყო ჯავშანმანქანის მთავარი ტიპი, რომელსაც აშშ-ს არმია იყენებდა მეორე მსოფლიო ომში. ჯავშანტექნიკა შეიქმნა სტანდარტული სამღერძიანი სატვირთო მანქანის საფუძველზე 6 × 6 ბორბლების განლაგებით, თუმცა მას აქვს „ტანკის“ განლაგება: თხევადი გაგრილებული კარბურატორის ძრავით დენის განყოფილება მდებარეობს უკანა ნაწილში. კორპუსი, საბრძოლო განყოფილება არის შუაში, ხოლო საკონტროლო განყოფილება არის წინა. საბრძოლო განყოფილებაში დამონტაჟებულია მბრუნავი კოშკი 37 მმ ქვემეხით და 7,62 მმ ტყვიამფრქვევით. საჰაერო თავდასხმისგან თავის დასაცავად კოშკზე დამონტაჟდა 12,7 მმ-იანი საზენიტო ტყვიამფრქვევი. საკონტროლო განყოფილებაში, რომელიც არის კორპუსის ზემოთ აწეული სალონი, მოთავსებულია მძღოლი და ეკიპაჟის ერთ-ერთი წევრი. ჯავშანტექნიკა აღჭურვილია პერისკოპებით და სანახავი სლოტებით დემპერებით. M8-ის ბაზაზე, შტაბი ჯავშანმანქანა M20, რომელიც განსხვავდება M8-ისგან იმით, რომ მას არ აქვს კოშკი, ხოლო საბრძოლო განყოფილება აღჭურვილია სამუშაო ადგილებით 3-4 ოფიცერისთვის. სამეთაურო მანქანა შეიარაღებული იყო 12,7 მმ-იანი საზენიტო ტყვიამფრქვევით. გარე კომუნიკაციისთვის ორივე აპარატზე დამონტაჟდა რადიოსადგურები. 1940-1941 წლებში ევროპაში სამხედრო ოპერაციების გამოცდილების შესწავლის შემდეგ, ამერიკული არმიის სარდლობამ ჩამოაყალიბა მოთხოვნები ახალი ჯავშანმანქანისთვის, რომელსაც უნდა ჰქონოდა კარგი შესრულება, ჰქონოდა 6 x 6 ბორბლის მოწყობა, დაბალი სილუეტი, მსუბუქი წონა და შეიარაღებული. 37 მმ-იანი ქვემეხით. ამერიკის შეერთებულ შტატებში გაბატონებული პრაქტიკის მიხედვით, ასეთი აპარატის შესაქმნელად რამდენიმე ფირმა იყო მოწვეული, ტენდერში მონაწილეობა ოთხმა კომპანიამ მიიღო. წინადადებებიდან შეირჩა Ford T22 პროტოტიპი, რომელიც წარმოებაში შევიდა M8 მსუბუქი ჯავშანმანქანის დასახელებით. თანდათანობით, M8 გახდა ყველაზე გავრცელებული ამერიკული ჯავშანმანქანა, როდესაც წარმოება დასრულდა 1945 წლის აპრილში, აშენდა 11667 ასეთი მანქანა. ამერიკელი ექსპერტების აზრით, ეს იყო შესანიშნავი საბრძოლო მანქანა, შესანიშნავი ჯვარედინი შესაძლებლობებით. ამ მანქანების დიდი რაოდენობა 1970-იანი წლების შუა პერიოდამდე იყო მრავალი ქვეყნის ჯარების საბრძოლო ფორმირებაში. ეს იყო დაბალი სამღერძიანი (ერთი ღერძი წინ და ორი უკან) ყველა ბორბლიანი მანქანა, რომლის ბორბლები დაფარული იყო მოსახსნელი ეკრანებით. ოთხკაციანი ეკიპაჟი განთავსდა ფართო კუპეში, ხოლო 37 მმ-იანი ქვემეხი და მასთან კოაქსიალური ბრაუნინგის 7,62 მმ-იანი ტყვიამფრქვევი დამონტაჟდა ღია ზედა კოშკში. გარდა ამისა, კოშკის უკანა ნაწილში დამონტაჟდა კოშკი 12,7 მმ-იანი საზენიტო ტყვიამფრქვევისთვის. M8-ის უახლოესი ნათესავი იყო M20 გენერალური დანიშნულების ჯავშანმანქანა, ამოღებული კოშკი და საბრძოლო განყოფილების ნაცვლად ჯარისკაცი. ტყვიამფრქვევი შეიძლება დამონტაჟდეს კოშკზე, კორპუსის ღია ნაწილის ზემოთ. M20-მა M8-ზე არანაკლებ როლი შეასრულა, რადგან ეს იყო მრავალმხრივი მანქანა, რომელიც გამოიყენებოდა სხვადასხვა ამოცანების გადასაჭრელად - მეთვალყურეობიდან საქონლის ტრანსპორტირებამდე. M8 და M20 ჯარებში შემოსვლა 1943 წლის მარტში დაიწყეს და იმავე წლის ნოემბრისთვის 1000-ზე მეტი მანქანა იყო წარმოებული. მალე დაიწყეს მათი მიწოდება დიდ ბრიტანეთში და ბრიტანეთის თანამეგობრობის ქვეყნებში. ბრიტანელებმა M8 მიანიჭეს Greyhound აღნიშვნა, მაგრამ სკეპტიკურად უყურებდნენ მის საბრძოლო შესრულებას. ასე რომ, მათ სჯეროდათ, რომ ამ მანქანას ჰქონდა ძალიან სუსტი ჯავშანი, განსაკუთრებით ნაღმების დაცვა. ჯარის ამ ნაკლებობის აღმოსაფხვრელად მანქანის ძირზე ქვიშის ტომრები მოათავსეს. ამავდროულად M8-ს უპირატესობებიც ჰქონდა - 37 მმ-იან ქვემეხს შეეძლო მტრის ნებისმიერ ჯავშანმანქანაზე დარტყმა, ქვეითებთან საბრძოლველად კი ორი ტყვიამფრქვევი იყო. M8-ის მთავარი უპირატესობა ის იყო, რომ ეს ჯავშანტექნიკა დიდი რაოდენობით იყო მიწოდებული. ტაქტიკური და ტექნიკური მახასიათებლები
წყაროები:
|